COOL – czyli nie obawiaj się R290
Ograniczenia stosowania czynników chłodniczych z grupy węglowodorów fluorowanych (HFC) , czyli potocznie nazywanych freonami stały się faktem. Jak teraz projektować układy chłodnicze i jakie czynniki stosować? To pytanie do tej pory nurtuje inwestorów i projektantów. PPH COOL już dawno postawił na urządzenia chłodnicze wykorzystujące czynniki węglowodorowy R290 – czyli propan.
PPH COOL jako pionier w zastosowaniu propanu w produkowanych przez siebie agregatach wody lodowej zdołał zgromadzić doświadczenia dzięki zamówieniom zagranicznym i wykorzystuje je od lat również na rynku krajowym. Nasze pierwsze propanowe agregaty o wydajności 180 kW były częścią projektu analizowanego w artykule opublikowanych przez brytyjski instytut chłodnictwa *. W 2015 roku firma PPH COOL wprowadziła do produkcji nową linię agregatów wody lodowej chłodzonych powietrzem pod nazwą AQUACOOL GREEN, gdzie czynnikiem chłodniczym jest ekologiczny R290. Dzisiaj firma oferuje całą gamę urządzeń propanowych od wydajnościach chłodniczych od 10 do 750 kW i jest liderem w Polsce pod względem produkcji i sprzedaży tego typu „chillerów”.
Nasza firma od ładnych kilku lat wyjaśnia i tłumaczy naszym potencjalnym klientom specyfikę czynnika R290 i w dalszym ciągu spotyka się ze stereotypowymi obawami wobec propanu jako gazu palnego. Poniżej podajemy nieco informacji o propanie jako czynniku chłodniczym.
Propan jako jednorodny czynnik chłodniczy o parametrach termodynamicznych zbliżonych, a nawet lepszych niż czynniki grupy HFC (np. R134A) daje się doskonale stosować w chłodnictwie i bardzo dobrze zastępuje klasyczne czynniki fluoropochodne. Jedyną istotną różnicą jest jego palność.
Zalety stosowania urządzeń z R290:
- walory ekologiczne: R290 posiada bardzo niski współczynnik GWP=3 co sprawia, że w przypadku wycieku ma niemal zerowy negatywny wpływ na środowisko i użytkownik nie ponosi opłat emisyjnych,
- brak konieczności rejestracji urządzenia w Centralnym Rejestrze Operatorów,
- brak obowiązku wykonywania okresowych prób szczelności – tańsza eksploatacja,
- czynnik R290 należy do długoterminowych rozwiązań nieobjętych kolejnymi zaostrzeniami wynikających z tzw. ustawy F-gazowej,
- niska cena czynnika.
Najczęściej spotykane nieuzasadnione obawy wobec zastosowania R290:
1. Czynnik palny – groźba pożaru
R290 jest czynnikiem palnym (klasa palności A3), jednak zarówno prawdopodobieństwo zapłonu czynnika jak i prawdopodobieństwo jakiegokolwiek wybuchu w chillerze jest niezwykle niskie. Powstanie eksplozji wymaga bowiem zaistnienia jednocześnie źródła zapłonu i atmosfery wybuchowej tzn. niebezpiecznego stężenia propanu w powietrzu. Powody, które praktycznie wykluczają zaistnienie takiej sytuacji to lokalizacja urządzenia z zawartością R290 w otwartej przestrzeń na zewnątrz budynków. Taką lokalizacja zapewnia swobodną wentylację urządzenia i zapobiega tworzeniu się niebezpiecznego stężenia w przypadku wycieku. Konstrukcja urządzenia jest typu otwartego, łatwo poddaje się wentylacji naturalnej i nie tworzy zamkniętych przestrzeni grożących gromadzeniem się R290.Ilości czynnika w urządzeniu są niewielkie (w zależności od wielkości modelu najbardziej popularne modele zawierają od 2,5 do 10 kg na jeden układ chłodniczy). Komponenty mogące być potencjalnie źródłem zapłonu zostały w naszych chillerach wyeliminowane lub zamknięte w szafie elektrycznej, której położenie i konstrukcja wyklucza zaistnienie w niej atmosfery wybuchowej. Nim zainteresowany zacznie się obawiać R290 w chillerze powinien się zastanowić, czy ryzyko użytkowania 11 kilogramowych butli z propanem butanem w milionach gospodarstw domowych nie jest zdecydowanie większe? Czy instalacje LPG w samochodach nie stanowią większego zagrożenia?
2. Urządzenia chłodnicze z R290 muszą być wykonane w standardzie przeciwwybuchowym atex
Nie muszą. Zgodnie z przepisami, standard ATEX dotyczy tylko tych urządzeń, które z założenia mają pracować w atmosferze wybuchowej (np. kopalnie lub zakłady petrochemiczne). W standardowym zastosowaniu chillerów COOL nie mamy do czynienia z pracą w takiej atmosferze. Niektóre komponenty, w które wyposażony jest chiller propanowy są zgodne z dyrektywą ATEX, ale tylko te, które mają styczność z czynnikiem R290 (np. sprężarki). Jak bezpiecznie eksploatować propanowe agregaty wody lodowej?
Podstawowymi warunkami jakie należy spełnić, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowania to:
- zainstalowanie urządzenia na zewnątrz budynku z dala od studzienek kanalizacyjnych i technicznych oraz czerpni wentylacyjnych; ten rodzaj lokalizacji jest optymalny nie wymagający dodatkowych zabiegów w porównaniu do typowych urządzeń z klasycznymi czynnikami. Dopuszcza się inne lokalizacje po wykonaniu oceny i zastosowaniu dodatkowych środków bezpieczeństwa
- zawór bezpieczeństwa obiegu hydraulicznego i główny odpowietrznik muszą być zainstalowane na wychodzącym z urządzenia rurociągu na zewnątrz budynku
- zadbanie o widoczność oznaczeń fabrycznych na urządzeniu informujących o zawartości czynnika palnego
- nie zbliżanie się do urządzenia z otwartym ogniem
- zapoznanie się z instrukcją użytkowania
- zlecanie serwisu tylko osobom/firmom z właściwymi kwalifikacjami
- dla dużych urządzeń - ograniczenie dostępu osobom postronnym (taki wymóg spełniają lokalizacje na terenie zakładów produkcyjnych): urządzenia o napełnieniu do 5 kg R290 mogą być instalowane w miejscach o dostępie ogólnym (dostęp kategorii A) pod warunkiem spełnienia wymagań opisanych wyżej
Wszelkie dodatkowe informacje można uzyskać u naszych specjalistów. Kontakty dostępne na naszej stronie oraz Prezentacji.
*The Institute of Refrigeration . „Hydrocarbons in commercial refrigeration“ Les King , Ian Garvey
Źródło i fot.: COOL